VÌ Y HÒA LÀ ĐÀN BÀ

(Truyện ngắn)

Tảng sáng, những ngọn núi phía xa vẫn ngủ im lìm, đầu trùm kín trong lớp chăn bông trắng đục. Y Hồng một tay giữ hai ống bương, một tay xách chân váy lên để bước xuống cầu thang. Nhìn ra ngõ, Y Hồng  đứng chết lặng khi thấy cô em gái. Y Hòa! Đúng là Y Hòa rồi! Mắt nó  sưng mọng nhìn chị một thoáng rồi im lặng cúi cổ bước lên từng bậc cầu thang. Sau cái gùi to tổ chảng nó đang mang là áo, là váy, là khung kéo sợi, cả xoong nồi bát đĩa lỉnh kỉnh lủng củng. "Thôi rồi! Khổ rồi em ơi! Cuộc hòa giải cứ ngỡ là êm xuôi rồi cơ mà?  Mới tinh mơ mờ đất em đã về đây, nghĩa là em rời nhà chồng tầm ba giờ sáng, đúng không? Sao lại thế em ơi!" Y Hồng thảng thốt nghĩ nhưng vẫn đứng như trời trồng, không bước tiếp được cũng không đặt ống bương để quay lên nhà hỏi han em gái. Nước mắt cô đầm đìa, thánh thót rơi từng giọt xuống ngực áo, xuống chân váy. Bước chân em gái đã lại đi xuống cầu thang, nó giằng hai ống bương trên vai chị, giọng nghèn nghẹt:

- Chị lên nhà đi, em ra suối tắm rồi vác nước luôn.

 Bước chân Y Hòa không còn nặng nề như khi về mà thoăn thoắt, nhẹ nhàng như không. "Nó cố mạnh mẽ đấy thôi", Y Hồng nghĩ, nước mắt lại tuôn rơi, cô ngồi rũ ra dưới bậc cuối cùng của cầu thang.

   Nhà có hai chị em. Trước khi có Y Hòa, mẹ còn sinh ba lần nữa, đều là con gái, nhưng chúng nó mất khi vừa mới chào đời. Bố là tay thợ săn có tiếng ở vùng này. Từ loài tinh khôn và uy quyền như hổ  đến loài to xác mà hiền lành như sơn dương; từ những chú khỉ vui tính đu cây như người làm xiếc đến những con nai ngơ ngác dại khờ như gái quê lần đầu ra phố; từ những con lợn rừng ủi đất lên tìm củ sắn củ mài  đến con chồn yêu thích nhấm nháp con kiến, con mối; từ những con sóc nhanh nhẹn có cái đuôi xốp như bông lau nở bung trong nắng đến con dũi nhỏ nhắn có bộ lông mượt mềm mát rượi...  Tất tần tật...Nếu không may lọt vào tầm mắt bố là coi như chúng sẽ chuyển kiếp! Chẳng biết linh hồn chúng đi đâu, trú ngụ nơi nào, và nếu được chuyển kiếp sau thì chúng là kiếp gì, còn thân xác chúng  sẽ bị người ta chặt, cắt, xẻo, xé, băm, luộc, hầm, ninh...  Có thể là món ăn hạng sang đặt lên bàn nhậu, có thể biến hình thành các loại cao tan dần trong rượu mạnh. Nhưng rồi bố đã bị chết tức tưởi vì viên đạn bắn nhầm của bạn đi săn. Búi tóc của mẹ không còn buộc cao lên đỉnh đầu nữa mà hạ xuống gáy(*). Lúc đó Y Hồng  mười tuổi còn Y Hòa mới biết đi chập chững.

“Cáp pưởi ới, tom sai sai
Manh ngai ơi, tom liềng liềng
Má kiệu hát, kiệu pú tòi lan nọi, chắng còi pay pay
Còi pay còi, ma é é… ”

(Bươm bướm ơi, bay về đây !
Mành ngài ơi, bay thâm thấp.
Về ăn trầu với em, rồi mới bay đi nhé.
Bay thong thả, về chầm chậm thôi….)

 Mẹ hát ru con hay đang khẩn cầu trong đêm vắng? Mẹ gọi bướm hay gọi linh hồn bố hãy nhập trong cánh bướm trở về? Về sao được nữa mẹ ơi! Duyên vợ chồng của bố mẹ đã bị chặt đứt hôm người ta chôn bố xuống đất  rồi mà! Chị em Y Hồng không biết làm gì để động viên mẹ, còn mẹ cứ héo hắt dần đi. Và cuối cùng, chắc không gọi được bố về nên hồn mẹ  lại nhập vào cánh bướm bay lên mường Then cùng bố. Mẹ từ bỏ chị em Y Hồng vào một buổi sáng hoa xoan rơi lả tả trong làn mưa bụi.Y Hồng ở với ông bà ngoại được năm năm thì lấy chồng. Y Hòa theo bà lên nương, theo ông xuống ruộng. Nó là đứa nhanh nhẹn lại khéo tay. Nó được thừa hưởng nước da trắng ngần của mẹ. Mắt Y Hòa sáng lắm, nhìn vào thấy lúng liếng hai giọt sương mai trong đó. Bà ngoại bảo, rồi lại khổ thôi cháu ơi! Có phải vợ chồng cháu làm khổ Y Hòa không bà? Trước khi theo ông về mường Then, bà bảo, phải lo cho em gái cháu nhé. Nhưng rồi thằng  Tính ở Quỳ Châu, cách nhà ta hơn hai giờ đi bộ, nó là đứa ăn chơi lêu lổng, đánh bạc và tán gái thành nghề rồi, nó không tán được Y Hòa nên tức mình tổ chức bắt trộm về làm vợ cho bõ ghét. Không, đó không phải là trộm vợ như phong tục người Thái ta đâu bà. Vì em Y Hòa có ưng nó đâu. Em ấy bị thằng Tính cướp về thì đúng hơn. Vợ chồng cháu không bảo vệ được em, em lại nghĩ thương anh chị. Thế là nó chấp nhận lễ tằng cẩu (**)  Thế đấy.

Y Hồng không muốn nghĩ tiếp nữa, cô lặng lẽ lên sàn, nhóm lửa.

* *

*

  Y Hòa ngâm mình trong làn nước buổi mai trong vắt. Búi tóc thả xuống, suối tóc tự do uốn lượn mềm mại cùng dòng chảy. Cô thả lỏng toàn thân. Một cảm giác thư thái nhẹ nhàng xâm lấn từng tế bào trong cơ thể. "Chảy đi suối ơi!  Xoa dịu giùm ta suối ơi!Gột rửa giùm ta suối ơi! Suối bao nhiêu tuổi mà vẫn reo vui trong trẻo và hồn nhiên vậy? Ta mới hai mươi thôi mà đã bầm dập tả tơi thế này?" Y Hòa nín hơi, ngụp đầu xuống dòng nước mát. Cô xoay ngửa người và nhô lên, đứng dậy. Mái tóc đen mượt trơn bóng dồn ra sau, chảy dài kín tấm lưng trắng ngần thon thả. Trên khuôn mặt trái xoan trắng hồng loáng nước, đôi mắt đã bớt sưng, đen láy dưới hàng lông mày rậm và dài.Cô lại ngồi xuống, nước ngập ngang đôi bầu vú căng tròn, nửa lồ lộ phía trên, nửa dập dờn phía dưới. Cô thoa nhẹ lên đôi nhũ hoa xinh xinh, nước mắt tự dưng lại trào ra." Mắt ướt thế này rồi khổ thôi cháu ơi"" Lời bà ngoại lại văng vẳng bên tai.  Y Hòa có tội không? Có chứ! Tội to lắm! Tội này khi chết không được lên mường Then đâu. Ừ mà lên mường Then có gì hay ho không? Ông Trời cũng có tốt với Y Hòa đâu. Ông ấy bày đặt chuyện tréo ngoe và giáng vào đời Y Hòa đấy thôi. Nhưng rồi Y Hòa vục nước lên mặt, cô cười thành tiếng khi chợt nghĩ đến những phút giây hoan lạc. Ôi, vì Y Hòa là đàn bà mà!

 

*  *

*

  Chồng của Y Hòa là thằng Tính ngỗ ngược, láo lếu. Nó bắt Y Hòa về làm vợ không phải vì yêu. Nó chỉ chứng tỏ cho bọn bạn biết rằng, con gái cả vùng này nó đã thích ai là được hết. Tụi nó thách, mày có tán đổ con bé Y Hòa xinh đẹp nổi tiếng Bản Ảng về làm vợ  không? Ê, đừng thách thằng Tính này nhé, thua đấy. Ừ, thua thì bọn tao mất cho mày một con trâu luôn. Y Hòa bị trộm về làm vợ khi vừa tròn mười bảy. Mẹ chồng năm mươi tuổi, bị thọt chân nên đi cà nhắc. Nghe bảo do ông bác sĩ  tiêm vào mông bị lệch sao đó. Còn bố chồng mới ba mươi bảy tuổi thôi. Bố chồng hiền lắm, lại rất siêng nữa, lại rất tốt nữa. Thằng Tính đi thâu đêm suốt sáng, nó bận đánh bạc, bận chơi gái. Nó bảo con Y Hòa này xinh đẹp nhưng chán lắm, động vào là co ro cúm rúm mất sướng. Thôi, đưa nó về có thêm người làm là được. Vậy là trong nhà chỉ có con dâu và bố chồng phải đi làm thôi. Y Hòa cùng bố chồng phát rẫy, làm nương. Y Hòa cùng bố chồng vào rừng chặt nứa, đẵn tre làm bờ rào bờ dậu. Y Hòa cùng bố chồng vào rẫy đốn gỗ, cắt tranh làm chòi canh nương.  Một lần, hai bố con ngồi nghỉ sau khi chặt được hai bó nứa thật to, Y Hòa vừa lau mồ hôi trên khuôn mặt ửng hồng vừa tò mò:

 - Sao bố lấy vợ nhiều tuổi thế?

Bố nhìn Y Hòa, đôi mắt buồn mênh mang nhưng lại cười:

- Bởi bố nghèo nhất trong số những người nghèo, con dâu ạ.

- Thế nghĩa là ông bà nội nghèo lắm, không có trâu, không có bạc nén, đúng không?

Bố chồng thở dài:

- Bố còn chẳng biết mặt mũi của họ thế nào...

  Bố bỏ lửng không kể tiếp làm Y Hòa tò mò lắm. Y Hòa phải hỏi cho rõ ngọn ngành  mới thôi. Dần dà,nghe dân trong bản nói chuyện, Y Hòa đã hiểu ra, bố chỉ là đứa con rơi. Một sáng mùa đông lạnh lẽo, già bản đi thả bò, nhặt được bố ở trong bụi lau đầu bản.Người ta lấy cái cách xuất hiện của bố với cuộc đời này mà gọi tên: thằng Rơi! Thằng Rơi sống được là một điều kỳ diệu. Thằng Rơi lớn lên lay lắt cùng nỗi đói nghèo của dân bản. Thằng Rơi trở thành chàng trai khỏe mạnh, cường tráng nhờ sự cưu mang đùm bọc của mọi người. Thằng Rơi trở thành con chung, ai cần gì cũng có quyền sai bảo. Và đứa con chung ấy bao giờ cũng vui vẻ làm và làm chu đáo, cẩn thận, nhiệt tình y như việc của mọi nhà trong bản đều là việc gia đình của nó vậy. Mà ông trời cũng chẳng bao giờ lấy hết của ai, họ nói,  bù lại cho số phận một đứa con rơi lăn lóc mà sống, lăn lóc mà lớn lên, ông trời cho nó có sức khỏe và lại rất khéo tay nữa, làm gì cũng giỏi. Rơi trở thành của quí trong bản , nhất là đối với những gia đình thiếu vắng bàn tay đàn ông. Này thì lợp lại cái chái, này thì buộc lại bức vách, này thì chặt cây về làm chuồng lợn, này thì rào lại cái vườn, này thì đào giúp đoạn hào trên rẫy... Những việc thuê không xong và nhờ thì không tiện, thế là Rơi có mặt, sẵn sàng giúp vô tư và làm xong ở lại ăn vài vắt xôi chấm muối ớt cùng gia đình một cách vui vẻ.

 Bố thằng Tính chết sớm, nhiều việc của đàn ông hầu như mẹ nó đều phải gọi Rơi. Hôm ấy Rơi đến giúp đóng lại cái máng lợn. Làm xong, mẹ thằng Tính mời Rơi uống  rượu siêu nhắm với thịt trâu khô gác bếp. Trong ngà ngà men say, Rơi nghe bà ấy hỏi: "Về làm chồng tao nhé Rơi?" Trước mặt Rơi, bà góa bốn mươi sáu tuổi thoắt thành một cô gái Thái nõn nường xinh đẹp. Rơi gặc gặc cái đầu và cười. " Thế là mày ưng bụng rồi, đúng không?"  Mẹ thằng Tính báo với trưởng bản làm mấy mâm cơm, thế là Rơi có vợ. Vợ của Rơi có hai con gái đã lấy chồng và một con trai mười lăm tuổi! Thằng Tính được cưng chiều nên càng ngày càng hư đốn, chẳng đoái hoài gì đến việc nhà. Ngày liên hoan chồng mới của mẹ, nó cười khớ khớ với bạn và bảo, có được ông ta chẳng khác nào nhà có thêm con trâu mộng kéo cày. Mà đúng thật, từ khi về ở chung, Rơi cứ lầm lũi làm, không nề hà bất cứ việc gì. Người trong bản bàn tán, bà ấy khôn nên rất giàu có, và vì giàu có nên khôn càng khôn. Khi ông chồng trước còn sống, bà buôn bán ghê lắm, dân bản đi đào vàng, đi đãi quặng càng được nhiều thì tiền bạc vào nhà bà càng ào ào như nước  mưa tháng tám. Thì đó, bọn đi đào vàng, đi đãi quặng cuối cùng thân tàn ma dại, nghèo vẫn hoàn nghèo, còn bà ấy thì giàu có nhất nhì bản này! Giờ chồng chết rồi, tự nhiên lại có người chồng trẻ. Khôn thế! Khôn mất phần người khác không cho người ta khôn với. Mấy ả góa ngoài ba mươi tiếc hùi hụi! Vồng ngực ấy, tấm lưng ấy, cơ bắp tay chân cuồn cuộn ấy... Ôi, cả một cái vỉa quặng lộ thiên lù lù đó mà không biết chiếm lấy để khai thác! Cũng không hẳn là không biết, nhưng ngại...Thằng Rơi không còn là con chung của bản, nó là chồng của bà ta, là của riêng bà ta! Rồi người ta lại chậc lưỡi, ừ thôi, thằng Rơi có nhà cửa đàng hoàng, chăn êm nệm ấm, cũng nên mừng cho nó. Và quan trọng hơn là giờ người ta không gọi thằng Rơi nữa, mà gọi ông Rơi. Thế mới nói, lấy bà ắt sẽ lên ông là vậy.

   Có thêm con dâu đi làm cùng, bố vui lắm. Bố bảo, vừa làm vừa có người nói chuyện thì việc khó đến đâu cũng dễ, vất vả mấy cũng chẳng thấy mệt. Y Hòa cũng rất vui, bởi lúc nào bố cũng tốt với  cô lắm lắm. Từ việc chặt lá cọ che nắng khi cô gùi bắp giữa trời trưa đến việc nhường con dâu phần thịt nướng thơm phức trong gói cơm đi rẫy; từ việc trèo lên cây cà lèn cao ngất chặt cành xuống hái những quả chín đỏ ngọt lịm cho cô đến việc chui vào trong lùm đầy gai góc bẻ mấy đọt cây hông xôi mập mạp mọng nước vì con dâu thèm; từ việc đi chặt nứa mà bắt cô ngồi nghỉ  để một mình bố chặt cho nhanh đến việc đi làm chòi mà bảo con dâu cứ thoải mái vào rừng hái quả trám mà ăn, để bố làm cho...

 Y Hòa hiểu cặn kẽ về cuộc đời bố nên thương lắm. Y Hòa lại chỉ muốn luôn bên cạnh bố để được chở che, được quan tâm. Có phải vì Y Hòa vốn mất bố đẻ sớm nên quý bố chồng? Hình như không phải thế! Tình cảm của Y Hòa lạ lắm! Ôi, vì Y Hòa là đàn bà mà!

  Trong  bản đã có nhiều tiếng xì xầm. Bố ấy, con dâu ấy... Ôi dào, không dưng mà người Thái qui định bố chồng và con dâu không được ngồi ăn cơm cùng mâm, không được ngồi gần nhau... Rồi mẹ chồng bóng gió xa xôi... Rồi thằng Tính gầm ghè, có chuyện gì tao giết, tao giết! Hắn nói thế thôi, những canh bạc có sức hút hắn mạnh mẽ hơn, những đêm vui thú với gái trong các bãi vàng làm mê mẩn hắn hơn. Có thời gian hắn đi hàng tháng, rồi thì về thẽ thọt ngọt nhạt với mẹ xin nén bạc hoặc một lông ngỗng vàng cám rồi đi tiếp. Mẹ hắn bực lắm nhưng lại sợ hắn, chiều hắn, thế là hắn làm vương làm tướng trong cái nhà này.

   Bố và Y Hòa không đi cùng nhau lên rẫy mà kẻ trước người sau. Bố và Y Hòa không nhìn mặt nhau khi về nhà. Và tất nhiên là không ngồi ăn cùng mâm. Bố là bố, con dâu là con dâu, việc ai người ấy làm. Lạ thay, mọi sự ngáng trở và e dè ấy lại như bột men trong chum rượu trấu, nó làm xôi ngấu ra và thơm lừng. Tình yêu ngang trái đi theo một nẻo lạ lùng như thế! Tình yêu không phải hoa mà là hương của hoa, tình yêu không phải là rượu mà là hơi của rượu, tình yêu không phải  chim mà là âm thanh tiếng chim. Vậy thì muốn cấm hương bay có cấm được không? Muốn ngăn hơi rượu đừng bốc lên có ngăn được không? Muốn cầm âm thanh tiếng chim mà bóp chết thì có cầm bóp chết được không? Có chăng là đừng cho hoa nở, đừng ủ rượu nồng, đừng để chim được sống. Ồ, khổ thật đấy! Rắc rối thật đấy! Vì Y Hòa là đàn bà mà!

*  *

*

  Y Hòa khoát nước lên vai, lên cổ rồi kì cọ. Cái đầu gối đã bớt ê ẩm còn bắp chân thì vẫn đau lắm. Còn chuyện xẩy ra hai đêm vừa rồi thì chẳng bao giờ cô quên. Đó là một phiên tòa . Hai tội nhân bị giải từ trên rẫy về, quỳ ở gian hoòng noọc, tay bị trói quặt phía sau.

 - Cô nói đi! Cô đã dụ dỗ bố chồng từ khi nào?- Ông Vi Chống, công an bản nghiêm giọng.

- Hai năm rồi. - Y Hòa trả lời tỉnh khô.

- Con dâu không dụ dỗ tôi! - Bố chồng kêu lên.

- Chưa đến lượt mày nói! - Mẹ chồng hét the thé.

- Thế cô và bố chồng quan hệ với nhau bao nhiêu lần? Ở đâu? - Ông Vi Chống hỏi tiếp.

 Y Hòa cúi mặt không đáp. Bao nhiêu lần ư? Sao mà cô nhớ nổi chứ! Cô chỉ nhớ rõ lần đầu tiên ấy. Khi chiều đã sang quá nửa, bóng núi đã đổ gần hết nương ngô, hai bố con đang cột nốt cái thang bắc lên chòi thì mây đen ở đâu đổ ụp xuống che kín mặt trời, gió quần quật cuộn xoáy trong thung. Mưa ào xuống thật nhanh . Bố chồng nhảy thót lên chòi và đưa tay kéo cô lên. Bỗng bố mất đà, trượt chân ngã ngửa ra nền chòi làm cô nằm đè lên. Cơ thể nóng nổi. Hơi thở gấp gáp. Men ủ lâu ngày làm gạo nếp ngấu lắm rồi, thơm lắm rồi! Nụ hôn dài như thể ngậm cần mà nút xong hai sừng trâu rượu trấu. Ranh giới cuối cùng đã bị xô ngã. Hai con người tội nghiệp lần đầu tiên biết làm tình khi thực sự yêu nhau nó sung sướng, nó ngây ngất, nó thăng hoa, nó tuyệt vời ra sao. Mây trời vần vũ, gió giật liên hồi, mưa rừng gầm rú, nhưng căn chòi rung lắc đâu phải vì gió vì mưa? Thế mà khi trời tạnh, trên đường về nhà, họ còn tiếp tục cho nhau thỏa cơn khát trên phiến đá. Sau ngày ấy thì cô không còn nhớ cụ thể những đâu. Dưới căn chòi bỏ hoang. Trên đồi sim. Bên bờ suối. Trong bãi tha ma...

- Nói đi! - Thằng Tính gầm lên, mặt đỏ như gấc chín, ánh mắt vằn lên những tia dữ dằn kinh khủng.

- Nhiều lắm, không nhớ hết!

  Y Hòa ném cái nhìn giận dữ về phía thằng chồng vũ phu như thách thức. Bao nhiêu tội lỗi của hắn đổ dồn về trước mắt Y Hòa rõ mồn một. Thua bạc, về đánh vợ. Rượu say, về đánh vợ. Ghẹo gái bị hắt nước rác vào mặt, về đánh vợ. Hắn ngủ với cô, cào cấu như con hùm con sói, rồi hắn trợn đôi mắt trắng dã lên, bảo làm tình với mày chẳng khác nào vần khúc gỗ. Mày không biết làm tình thì mày chỉ đáng làm con trâu con bò kéo cày cho nhà tao thôi, khi nào hết giá trị sử dụng thì tao vứt, biết chưa? Hắn đâu hiểu rằng, người đàn bà chỉ khao khát thật sự, cuồng nhiệt thật sự, dâng hiến trong sung sướng thật sự khi họ thật sự yêu.

 "Phốc!" Cú đá của thằng chồng vũ phu mạnh đến mức, Y Hòa bị hất cao lên, bay ra ngoài chạn he  rơi "sầm" một cái.

 Bố chồng theo phản xạ định đứng lên thì bị thằng Tính dí xuống:

- Mày đứng dậy tao cho đứt cổ luôn! - Nó giơ con dao Mẹo nhọn hoắt, nhìn như muốn nuốt chửng người đàn ông tội nghiệp.

  Y Hòa không khóc, mắt cô vẫn mở to, trợn trừng đầy căm hận. Hai lần cô sẩy thai cũng vì những cú đá như thế này của hắn. Bao nhiêu lần cô bị hắn túm tóc lôi dậy trong đêm để nghe những câu chửi tục tĩu phả ra cùng nồng nặc mùi rượu. Bao nhiêu lần cô chắp tay cầu xin hắn buông tha cho cô mà đi lấy vợ khác, hắn bảo lấy vợ khác là chuyện của tao, còn mày thì vẫn phải ở đó, đừng hòng chạy thoát, mày mà chạy tao cho cả nhà chị gái mày tan luôn! Đã có lần bố bảo Y Hòa, hay là em trốn đi thật xa, sau đó anh sẽ sắp xếp mọi việc rồi ra đi. Vậy làm sao anh tìm được em? Y Hòa nép khuôn mặt non tơ vào vồng ngực bố và hỏi. Chỉ cần em ở dưới gầm trời này, anh sẽ tìm thấy em thôi. Nghe con tim bố đập từng nhịp mạnh mẽ như chày giã gạo, Y Hòa tin lắm. Nhưng Y Hòa nghĩ đến chị gái. Y Hòa đi rồi thì gia đình chị gái sẽ ra sao? Mẹ con thằng Tính chắc chắn không để yên đâu. Mà bố nói thế, nhưng Y Hòa đi rồi liệu bố có đi theo không? Nếu đi theo thì có biết lối đi của Y Hòa không để mà gặp nhau? Bây giờ bị thằng Tính bố trí người bắt quả tang  giải về hành hạ thế này, Y Hòa ân hận đã không dám trốn đi theo lời của người mà cô yêu thương. Ôi, vì Y Hòa là đàn bà mà!

  Ông Vi Chống lại đỡ cô dậy, bảo cháu sai rồi, tội cháu trời không dung đất không tha đâu, giờ đừng có thách thức hắn, hắn giết thật đấy. Rồi ông quay lại nói với mọi người:

- Thôi, để tất cả bình tĩnh lại đã, suy nghĩ cho kỹ càng đã, mai ta bàn tiếp.

 

 Chỉ qua nửa đêm thôi mà con sói đã biến thành con thỏ. Một con thỏ hiền lành, vui vẻ và đáng yêu biết mấy! Thằng Tính đấy, nó giờ là con thỏ thật đáng thương! Hắn  nhìn Y Hòa trìu mến và còn lấy thuốc bóp bóp những chỗ bầm tím trên đôi tay đêm qua bị trói chặt của vợ nữa kìa. Hắn xin lỗi là từ khi lấy vợ về, hắn đã không quan tâm vợ đúng mức, không chịu làm nương làm rẫy để vợ phải vất vả, có lúc nóng nảy nên đã xúc phạm thân thể vợ... Nước mắt hắn rơm rớm, tha lỗi cho chồng, vợ nhé? Từ nay trở đi, chồng sẽ sửa chữa lỗi lầm, vợ nhé? Y Hòa thấy lòng mềm lại. Y Hòa thấy mình thật quá đáng. Mình đã làm lễ tằng cẩu rồi mà. Búi tóc người con gái Thái  ở trên đỉnh đầu như lời thề một lòng thủy chung son sắt cơ mà. Cây trâm nhọn hoắt như lời nhắc nhở, tuyệt đối phải chung thủy với chồng cơ mà.

 Nhìn sang bố chồng, Y Hòa thấy một đôi mắt đang trừng trừng nhìn xuống. Hình như ông trút mọi nỗi căm hận uất ức xuyên qua khe hở trên sàn xuống đất, trút mọi đắng cay nghiệt ngã xuống đất, trút mọi nhục nhã đau đớn xuống đất. Rồi, hình như đất tiếp nhận tất cả và chuyển hóa thành sức mạnh đẩy ngược lên qua khe sàn truyền vào người bố. Bố bật đứng thẳng dậy, thân hình vạm vỡ chắc nịch với nước da đen xám như gỗ trắc:

 - Thôi đủ rồi! Chúng tao phạm lỗi, chúng tao sẽ ra đi! Đứa nào ngăn cản, đừng trách tao vô tình vô nghĩa!

 Mẹ chồng trợn tròn mắt ngạc nhiên. Bà không ngờ đứa con rơi hiền lành nhẫn nhịn trong suốt bảy năm qua  giờ lại trở nên dữ tợn như con lợn độc trong rừng  thế kia. Lâu nay bà yên chí rằng, đứa con rơi ấy đến cả kiếp sau còn phải mang ơn bà vì bà đã cho nó một danh phận. Dẫu rằng mấy năm nay bà không chung chăn gối, nhưng bù lại, bà cho nó được ăn ngon, được mặc ấm, được người ta tôn trọng. Vậy mà... Bà quắc mắt nhìn thằng Tính:

- Kìa, mày còn đứng há hốc mồm đó à?

 Nhưng mặt thằng Tính đã biến sắc. Trông hắn đứng cạnh người bố hờ chẳng khác nào con nhái bén dưới chân con gà trống rừng oai vệ. Sau khi ôngVi Chống về, hắn và mẹ chồng đã rì rầm bàn bạc rất lâu. Mẹ chồng bảo không dại gì mà đuổi chúng. Như vậy là tạo điều kiện cho chúng đi với nhau à? Mà rồi chúng đi, nghĩa là nhà ta không ai làm ruộng làm nương cho. Chúng đi thì  ai trông nom đàn trâu bò hàng trăm con đang thả trong rừng kia? Phải hòa giải với chúng, phải ngọt nhạt với chúng, hiểu chưa? Thằng Tính cười khơ khớ, mẹ đúng là yêu tinh. Ừ, mẹ yêu tinh đẻ ra con yêu quái. Mẹ nó cũng cười hơ hơ.

 Nhưng bài  ngọt nhạt của thằng Tính chỉ làm mềm lòng Y Hòa thôi, vì Y Hòa là đàn bà mà. Đàn bà thì hay mềm lòng như thế. Bố chồng lúc này trước mắt mọi người bỗng vụt lớn lao vô cùng. Thoắt cái, bố biến thành con người khác hẳn. Lúc này, bố như ông chủ thật sự trong gia đình đang đứng ra quyết định mọi việc. Giọng bố chắc từng tiếng như đinh đóng vào cột lim:

- Tao và mày ở với nhau chỉ là thỏa thuận, không có giấy đăng ký kết hôn của chính quyền. Mấy năm rồi tao làm trụ cột trong cái nhà này, nhưng mày đã bao giờ coi tao là chồng chưa?  Còn Y Hòa thì sao? Nó bị cướp về khi mới mười bảy tuổi, không đăng ký kết hôn, vậy mà thằng Tính vẫn cho mình cái quyền được đánh đập nó, hành hạ nó, đe dọa nó!  

 Y Hòa đang ngơ ngác thì bố bảo:

- Con vào soạn đồ đạc tư trang rồi ra khỏi nhà!

 Cả mẹ chồng và thằng Tính dường như cứng họng không thốt lên được câu nào. Lúc sau, thấy mẹ thúc sau lưng, thằng Tính lùi lại một chút rồi lập cập:

- Tao...tao...sẽ gọi cán bộ đến...phạt chúng mày...phạt chúng mày...

 Bố quắc mắt:

- Khỏi phải gọi! Giờ đang đêm, cán bộ không đến bênh mẹ con mày đâu. Tiền bạc mẹ con mày đưa cho họ cũng vô ích thôi!

 Y Hòa run run:

- Thế bố...có đi không?

 Bố nhìn Y Hòa, cái nhìn dịu lại, đổi cách xưng hô:

- Anh cũng sẽ ra đi khỏi cái nhà này. Nhưng trước khi đi, anh còn phải nói rõ sự việc với già làng và cảm ơn mọi người trong bản đã. Anh  tin ai cũng thương và ủng hộ, vì anh là con cưng của cả bản này mà.

 Y Hòa không giấu được sự sung sướng mặc dù đôi mắt vẫn sưng mọng vì khóc nhiều.

*  *

*

 Dòng nước suối ban mai mát lành làmY Hòa trở nên khoan khoái vô cùng. Trên bụi tre trước mặt, đôi chim chào mào nhảy nhót vờn nhau và kêu lên những tiếng vui vẻ. Y Hòa mỉm cười nghĩ đến lúc xuống khỏi cầu thang, người đàn ông mà cô yêu thương ấy đã nắm tay cô trong bàn tay cứng cáp của mình, thì thầm:

" Em về nhà chị Y Hồng đi, đừng sợ! Anh sẽ sớm gặp em thôi, chờ anh nhé!"

 

                                             Tháng 2/2023

 

Chú thích:

* Đàn bà khi chồng chết thì không bối tóc lên đỉnh đầu nữa mà hạ xuống gáy.

** Tằng cẩu: Người phụ nữ Thái khi lấy chồng thì làm lễ bối tóc lên đỉnh đầu.

*** Hoòng noọc: gian nhà ngoài .  Chạn he: Chỗ đầu nhà nơi cầu thang lên xuống.

 

 

 

 

 

   

 

 

BẾN MÊ

( Truyện ngắn)

 

  Con gái gọi điện, ríu ran:

- Mẹ, mẹ xem hộ con lấy chồng hợp người tuổi  gì nào? Nếu hợp để con quyết luôn!

 Nghe thế, bà Loan mừng húm. Trời ơi, thế là con bé đã chịu nói đến chuyện lấy chồng rồi đấy. Điều mà bà đã chờ đợi hơn chục năm nay. Ông Bình trước lúc nhắm mắt xuôi tay vẫn trân trối nhìn nó. Nó hiểu cái nhìn đó, thầm thì: " Bố yên tâm, con sẽ lấy chồng và chắc chắn sẽ hạnh phúc!".  Nhưng "sẽ" có nghĩa là việc đó đang ở phía trước. Phía trước là lúc nào? Bao nhiêu năm? Bà rối ruột rối gan khi nó gần ba mươi,rồi ngoài ba mươi, ngoài ba lăm... Bạn bè của nó đã có con học cấp hai, thậm chí cấp ba, còn nó thì vẫn trơ trọi một bóng đi về. Tốt nghiệp đại học loại giỏi, nhiều nơi mời nó làm việc, nhưng nó chọn một công ti liên doanh nước ngoài ở thành phố Hồ Chí Minh, lương tháng hai mươi triệu, rồi ba mươi triệu, năm mươi triệu... Nó mua chung cư cao cấp, mua xe tiền tỉ. Mỗi lần về, nó sắm sửa cho bà bao nhiêu là tiện nghi đắt tiền! Nhưng tất cả tiện nghi ấy chúng lạnh lùng lắm, câm lặng lắm,  lầm lỳ lắm. Mỗi khi đi dự đám cưới, các U50, U60 mấn váy xập xòe, phấn son dày cộp nhưng câu chuyện chỉ xoay quanh việc trông cháu, thăm cháu, rồi kêu ca cái sự bướng bỉnh, nghịch ngợm, cá tính của chúng. Ánh mắt các bà ngời lên niềm hạnh phúc vô bờ! Thôi thì các bà cứ tíu tít, cứ rộn ràng, cứ râm ran, cứ sung sướng đi, nhưng đừng liếc xéo sang bà mà hỏi, con Sóc đã có ai chưa, lâu cho chúng tôi ăn cỗ thế? Ôi! Lời nói không phải là dao mà cắt đứt từng khúc ruột của bà thế này!  Ừ thì con gái tuổi Dần thường cao số, nhưng cao đến đâu? Ba lăm qua rồi. Bốn mươi? Bốn lăm? Bà chán nản. Bà bi quan. Bà tự dằn vặt mình. Người ta bảo "phúc đức tại mẫu", phải chăng chính bà đã làm khổ con? Bà cầu xin trước vong linh chồng. Bà đi lễ chùa  cầu xin Thần  Phật phù hộ độ trì. Rằng bà có tội, bà lầm lỗi, bà lỡ sa chân vào bến mê, mong bề trên hãy trừng phạt bà thế nào cũng được, xin đừng bắt tội con của bà! Vâng, bến mê! Thời trẻ, bà đã ngụp lặn trong đó, đã chìm đắm trong đó... Men dọc thời gian ngược về quá khứ, tâm trí bà neo lại tuổi ba mươi hai.

***

   Hôm ấy...

    Loan khoác chiếc túi xách nhỏ nhắn màu mận chín lên vai, quay đi quay lại trước gương ngắm nghía. Nó thật hợp với chiếc váy đỏ ngắn đến nửa đùi, để lộ cặp giò trắng mịn, nõn nà. Cô liếc đồng hồ. Anh ấy hẹn chín giờ, bây giờ mới chín giờ kém mười lăm. Còn sớm chán! Vả lại cho dù không sớm nữa thì đã sao! Anh bảo mỗi phút được chờ đợi Loan là một phút hạnh phúc của anh mà. Vậy thì, thưa hoàng tử của lòng em, em cho phép anh được hưởng nhiều phút hạnh phúc nhé, đừng có mà sốt ruột đấy. Loan đang vừa xoay người uốn éo trước gương, vừa mỉm cười nghĩ thầm như vậy thì  nghe tiếng xe máy lao vào sân.  Mận  chạy ào vào nhà, nằm vật ra giường.

         - Ơ, cái con này! Có chuyện gì mà đang yên đang lành đến nằm vật ra như kẻ ăn vạ thế hả? Sao không cất xe bên nhà lại phóng thẳng sang đây?

  Mận vẫn im lặng, mắt nhìn trân trân lên trần nhà, vô hồn.

- Có chuyện gì?

        Loan cố hét thật to như để lấn át một nỗi lo sợ mơ hồ vừa ập đến làm tim cô đứng lại trong chốc lát. Mận úp mặt xuống gối, khóc nức lên. Loan lại nói và thở dồn dập cùng nhịp tim  đang phập phồng trong lồng ngực:

      -  Có chuyện gì? Nói tao nghe xem nào! Nói đi!

 Mận bỗng bật dậy, mắt long lên:

 - Mày giúp tao tìm bằng được kẻ đó, nghe chưa?

Nghe thế, Loan thở phào như đẩy được cái bọc không khí đang dồn ứ  làm cô suýt nghẹt thở rồi cười phá lên:

- Trời ! Tìm ai? Mày làm tao tò mò quá đi mất!

- Tao nói thật đấy. Tuân có bồ mày ạ - Mận hạ giọng nói nhỏ như sợ ai nghe thấy.

 Loan sững người lại một giây nhưng kịp trấn tĩnh:

 - Sao mày biết?

 Mận ngước mắt lên, vừa đau khổ vừa ngạc nhiên:

- Thế ra mày cũng biết rồi à? Trời ơi! Chỉ có tao là ngu nhất trần đời thôi!-  Mận lấy hai tay vò lên mái tóc vốn đã không thể rối thêm được nữa.

- Chết, tao có biết đâu, giờ mới nghe mày nói đấy chứ - Loan vội vàng chống chế, mặc dù cô thấy  như có  một luồng điện chạy dọc sống lưng.- Thôi, ra nhà tròn hồ Thung Mây uống cà phê rồi nói chuyện.

 Mận thẫn thờ đứng dậy. Loan đưa cho bạn cây lược:

 - Chải tóc lại rồi rửa mặt đi. Tao chỉ ngồi với mày khoảng vài chục phút thôi đấy, tao còn có hẹn...

 Xúng xính trong chiếc váy đỏ rộng cổ với những đường ren cầu kì, lấp ló hai quả đào tiên tròn căng, trắng mịn, Loan vui vẻ:

-  Mày thấy thế nào?

   Mận gắt:

       -  Đẹp rồi đó, đi nào, hẹn với bồ bịch hay sao mà ăn mặc khêu gợi thế?

       Loan cười trừ rồi lên xe, rồ máy.

  Đêm Thung Mây thật huyền ảo. Mặt hồ được dát bằng muôn vàn ánh bạc lung linh. Ánh sáng từ những ngôi nhà cao tầng, ánh sáng từ những cột đèn đường, từ những bộ bóng nháy giăng mắc công phu trên cây cao hắt xuống cùng những dãy nhà in bóng nước  làm cho ta có cảm tưởng như đang được chiêm ngưỡng một cung điện nguy nga ẩn hiện dưới đáy hồ. Gió thổi lồng lộng, cành liễu lả lơi trong tiếng nhạc dìu dặt của quán cà phê. Thị trấn Quỳ Hợp như một cô gái quê có dịp  lột xác trong dòng chảy đô thị hoá nói chung. Tuy nhiên, trong cái ồn ào, sôi động của một miền quê đang chuyển mình theo xu hướng công nghiệp hoá,"cô gái" ấy vẫn giữ được chút hiền thục dịu dàng là nhờ có hồ Thung Mây  thơ mộng.

   Hai người bạn gái lặng lẽ ngồi bên nhau. Giọt cà phê dùng dằng như níu thời gian chậm lại.

  Loan và Mận là đôi bạn thân từ nhỏ. Nhà hai đứa ở gần nhau. Bố cùng làm ở lâm trường. Bố Mận là là giám đốc.  Ngày ngày bố cắp cặp da đi họp, ăn mặc sạch sẽ, chải chuốt. Bố ra các chỉ thị, công văn, quyết định... liên quan đến miếng cơm manh áo của hàng trăm người đang lầm lũi trong mưa nắng, trong rừng rậm rú sâu để khai thác rừng, bảo vệ rừng. Người ta bảo bố Mận có nhiều bồ nhí, mẹ cô buồn lắm nhưng chẳng nói gì. Mận hỏi bố, bố cười: " Tại các cô ấy theo bố đấy chứ!" Mà đúng thế thật. Các cô ở văn phòng không chỉ theo mà còn đánh ghen lẫn nhau, cùng cố gắng chứng tỏ chủ quyền của mình với ông giám đốc tuy không đẹp trai nhưng là chúa của miền rừng này. Mẹ Mận là giáo viên tiểu học, hiền lành, nín nhịn và chịu đựng nên các cô kia chẳng sợ tẹo nào. Bố Mận vắng nhà thường xuyên vì bận họp.

     Bố Loan là công nhân. Bộ đồ bảo hộ màu xanh bố mặc cứ bạc dần  theo năm tháng. Mới hơn bốn mươi tuổi mà tóc bố đã trắng hơn nửa, râu ria mọc tùm lum tà la quanh mồm như cỏ dại, người thì cứ gầy quắt gầy queo.  Các loại gai góc đánh dấu vào cuộc đời bố qua những vết sẹo chi chít ngang dọc nơi bắp chân, nơi cánh tay, cả nơi lưng, nơi bụng bố. Ngày nắng bố đi, ngày mưa bố đi. Mùa hè nóng như thiêu như đốt bố vào rừng, mùa đông lạnh cắt da cắt thịt bố cũng vào rừng. Bố Loan cũng thường xuyên vắng nhà.

   Những năm học phổ thông, Mận được tiếng là học giỏi lại chăm. Thành  tích học tập của cô cứ kín dần bức tường qua những tấm giấy khen, bằng khen. Còn Loan chỉ nhì nhằng đủ để mỗi năm một lớp kẻo mẹ lại rên rẩm: “ Thêm một năm là thêm một tốn đấy, con ơi!”. Tuy vậy, khi Mận học bài xong và Loan đã giúp mẹ trồng được mấy luống mùng hay nhổ cỏ cho đám rau muống trồng ở mép hồ Thung Mây là hai đứa lại mê mải chơi trò ô ăn quan, chơi thẻ, chơi trò “ mẹ con”. Cuộc chơi bao giờ cũng kết thúc khi Loan  vội vã chạy về nấu cơm và Mận đủng đỉnh về nhà tắm rửa chuẩn bị ăn tối.

  Tuổi thơ cứ thể trôi đi không ai để ý, giống như cây bàng trước ngõ lá cứ xanh rồi lá đỏ, thân cây ngày một lớn dần và tán lá ngày thêm xoè rộng. Những trò chơi trẻ con của hai đứa cứ thưa dần rồi mất đi. Loan còn bận bịu bao công việc gia đình. Bố mẹ nghỉ chế độ mất sức lao động, đàn lợn trong chuồng ngày càng đông, Loan phải tranh thủ cả buổi trưa mới xong việc. Mận vẫn miệt mài bên bàn học mà chẳng cần động tay, động chân vào việc gì khác. Bố bảo: “ Cứ học cho giỏi ắt sẽ sướng!”  Hai đứa vẫn luôn bên nhau khi đi học và lúc ở trường về. Nhiều bí mật của tuổi dậy thì chỉ “bật mí” với nhau.         

   Mười bảy tuổi, Mận như bông hồng nhung kiêu kì, quí phái. Nhiều chàng trai ngẩn ngơ mà chỉ dám “ kính nhi viễn chi” vì bố mẹ cô bảo vệ con gái như người có của cất dấu thỏi vàng mười.  Loan bước vào tuổi mười bảy  như bông sim giữa đồi, thoả thuê tắm nắng, tắm gió và ngời sắc tím. Trái tim cô cũng đã từng đập rộn ràng trước một cậu bạn học cùng lớp, nhưng cuối cùng, cũng như bao mối tình học trò khác, nó chỉ còn trong kỷ niệm.

   Kết thúc phổ thông trung học, Mận thi đậu vào khoa Văn trường Đại học sư phạm Vinh.  Loan viết đơn đi học lâm sinh để rồi lại khoác màu áo xanh đã từng gắn bó với bố mẹ cô gần hết cuộc đời.

  Hai mươi hai tuổi, Loan lên xe hoa. Một đám cưới nhỏ gọn với khách mời chủ yếu là công nhân trong lâm trường.  Bình lộ rõ niềm hạnh phúc rạng ngời khi dắt tay cô vợ nước da bánh mật không son phấn bước vào hôn trường trong tiếng vỗ tay rào rạt. Cưới xong,vợ chồng Loan, theo chế độ công nhân, được phân một gian tập thể. Lương công nhân hai vợ chồng tằn tiện chi tiêu. Thiếu thì phải thốn, túng thì phải tính. Quen rồi! Cũng trong năm đó, Mận lộng lẫy trong bộ áo cưới bên Tuân - chàng kĩ sư lâm nghiệp đẹp trai mà hai bên bố mẹ đã "dấm" từ trước. Hai gia đình thân nhau bởi bố Mận là giám đốc còn bố Tuân là kế toán trường của lâm trường. Vợ chồng Mận ở riêng trong một ngôi nhà mới khang trang. Nghe bảo bên ngoại cho đất còn bên nội đảm nhận xây nhà. Nội thất cũng như xe máy  đều được mua từ tiền mừng cưới. Người ta thì thầm, tiền mừng cưới của họ mua được vài chiếc ô tô, sắm sửa chừng đó nhằm nhò gì.

 Hai mươi ba tuổi, Loan sinh bé Sóc và Mận có cu Bi. Hạnh phúc mỉm cười với cả người giàu và kẻ khó!

***

        -  Mày bảo bây giờ phải làm sao, hả?

         Mải dõi theo những thước phim của quá khứ, Loan không nghe Mận kể về những nỗi nghi hoặc, những lời đồn đại, những biểu hiện rõ ràng có tình cảm ngoài luồng của Tuân. Giọng Mận gắt gỏng, bực dọc kéo Loan về thực tại.

       -   Hả? – Loan giật mình, ngơ ngác.

       -  Này, mày không bảo tao ra đây để ngồi ngắm cảnh và mơ mộng đấy chứ?

 Loan xoay lại tư thế ngồi, đối diện với Mận, nhìn sâu vào mắt bạn:

        -  Tao hỏi thật, mày có yêu Tuân không?

 Mận tròn mắt:

 - Sao không yêu? Nhưng mày biết đấy, việc trường, việc nhà, dạy chính khoá, dạy thêm, rồi con cái… tao cảm thấy thực sự mỏi mệt. Tự nhiên khi nghe người ta xầm xì to nhỏ, tao mới ngớ ra là...

        - Mày ngớ ra là gì?

       - Thì... chuyện vợ chồng... - Mận nói lấp lửng rồi dừng lại.

       - Sao? - Loan hồi hộp.

   Mận cúi mặt xuống:

        - Với mày, tao chẳng giấu làm gì, có lẽ đến cả năm sáu tháng nay, lão Tuân không  thiết tha gì chuyện chăn gối mày ạ. Đêm nào cũng ngáy pho pho. Lén sờ vào của lão, thấy mềm oặt như bánh mướt! Tao cũng mệt mỏi nên thấy thế càng mừng. Ai ngờ...

   Loan suýt phì cười nhưng cố nín. Cô chưa kịp nói gì thì chuông báo tin nhắn:

“ Em yêu bận sao?Anh chờ em lâu lắm rồi này.” Loan bấm trả lời: “ Em đang ngồi cùng Mận ở nhà tròn”. Điện thoại Mận vang lên.

-  Cái gì? - Mận gắt.

 -  Cô về ngay!- Tuân ra lệnh

 -  Mặc tôi, anh không có quyền.

  Điện thoại tắt phụp.

      -  Thôi, hay mày về đi?

 Mận sừng sộ:

        - Về? Còn lâu nhé! Lão là cái thá gì mà ra lệnh cho tao? Hừ, đẹp trai này, hiền lành này, thông minh này, nhìn ngoài vào thì lão là người chồng lý tưởng, đúng không? Nhưng có ở trong chăn mới biết chăn có rận! Kiếm tiền thì kém, việc nhà thì lười, thông minh mà làm gì? Thông minh chỉ để ra ngoài chim gái! Tao mà biết được đứa nào léng phéng với lão, tao cho cả hai ra bã luôn!

        Loan khẽ rùng mình, hình như gió hôm nay se lạnh. Cô hờ hững nhìn mặt hồ đang lấp lánh trong đêm.

     Mận nhìn Loan, ánh mắt vẫn giận dữ:

    - Lão cáo lắm! Tối nào cũng vậy, khi trò đến đủ và tao vào dạy là lão đi. Lão biết tao không thể giải tán lớp học để đi theo mà.  Mày chịu khó theo dõi xem, nếu phát hiện lão chui vào ổ con đĩ nào thì nháy máy cho tao. Mẹ kiếp!

    Loan ngập ngừng:

     - Ừ... để tao xem... thôi, về đi.

***

  Cuộc đời này, nếu mới đi được một quãng, đừng vội kết luận ai sướng ai khổ, ai giàu ai nghèo. Thì đấy, cuộc sống của Mận đang trên thiên đường ( ít ra là đối với Loan),  đùng một cái rơi vào địa ngục. Bố Mận và bố Tuân đều bị truy tố vì tội tham ô, ăn hối lộ và tiếp tay cho bọn lâm tặc tàn phá hàng trăm diện tích rừng. Cả núi tài sản lần lượt đội nón ra đi nhưng cuối cùng cả hai đều phải vào tù. Mẹ Mận suy sụp nhanh chóng rồi qua đời do ung thư dạ dày. Mất chỗ dựa, vợ chồng Mận lao đao một thời gian mới đứng dậy được.   

    Còn Loan, sau khi quyết định nghỉ vì lương công nhân chỉ đủ nộp bảo hiểm, vợ chồng cô bươn chải ngược xuôi, làm đủ nghề, cái nghèo vẫn luôn đeo đẳng. Cuối cùng, Bình vay tiền đi xuất khẩu lao động sang Nhật. Ba năm nơi xứ người, anh gửi tiền về đủ để trả nợ và  làm được ngôi nhà rộng rãi, khang trang cho vợ con. Nhưng hết ba năm, anh gia hạn ba năm tiếp. Lúc nghèo khổ thiếu thốn, cô chỉ khát khao làm sao kiếm được nhiều tiền, vợ chồng xa nhau cũng được. Giờ có tiền, có rất nhiều tiền, cô lại chỉ khát khao có chồng bên cạnh. Một cô Loan đen đúa, cứng queo, thô ráp của những ngày tất bật ngược xuôi bươn bả kiếm sống biến mất. Càng ngày Loan càng trắng trẻo, càng mềm mại, càng mướt mát, càng nữ tính. Thế mới biết, cuộc sống tạo ra tướng mạo chứ không phải tướng mạo quyết định cuộc sống! Cô gọi cho chồng,  Bình ơi, em nhớ anh, nhớ lắm. Bình động viên, cố gắng em nhé, vì tương lai của chúng mình, của con, chúng ta phải cùng  cố gắng! Anh yêu em! Anh yêu con! Nhưng càng yêu càng phải chấp nhận xa nhau để sau này cuộc sống con mình khác bố mẹ nó, phải không em? Nào, cho anh hôn em nhé. Tâm trạng cô đê mê, đê mê... Loan dụi đầu vào ngực chồng: " Em yêu anh." Bình ôm ngang người vợ: " Anh cũng yêu em, rất yêu". Họ quấn lấy nhau, say sưa trong cuồng điên của khát khao ân ái. Tấm thân vừa rắn chắc vừa mềm mại của cô oằn lên, cuộn trào trong khoái cảm tột độ.

- Mẹ! Mẹ đau bụng à?

  Bé Sóc nghe tiếng rên ư ử vội đập tay vào vai mẹ  làm Loan choàng tỉnh! Hóa ra là giấc mơ! Giấc mơ đến nhẹ nhàng sau cuộc gọi cho Bình lúc nửa đêm! Loan quay sang ôm con:

-  Ngủ đi con, mẹ không sao.

 Những giấc mơ dày vò Loan. Ai bảo giàu là sướng? Ai bảo có nhiều tiền là hạnh phúc? Loan chơi vơi. Loan chống chếnh. Loan khát khao. Cô mới ngoài ba mươi thôi mà, gần sáu năm xa chồng, sao anh không hiểu mà nỡ đọa đày em với những giấc mơ hả Bình?

  Nhưng nếu như...Ồ, cuộc đời này cái gì đáng xẩy ra thì hầu như theo lẽ tự nhiên  thôi, không thể "nếu như" được, đúng không? Thì việc Tuân mỗi tối sang nhà cô xem phim, cái đó là hợp lẽ tự nhiên mà, đúng không? Nó hợp lẽ tự nhiên, bởi cô và anh đều nghiện loại phim tâm lý tình cảm. Nó hợp lẽ tự nhiên vì nhà cô có cái Sam sung màn hình phẳng cực nét. Nó hợp lẽ tự nhiên vì tối thì Mận bận dạy thêm, bận chấm bài, cần không gian yên tĩnh. Nó hợp lẽ tự nhiên vì xem phim nếu chỉ một mình chẳng biết bình luận các chi tiết cùng ai sẽ kém hay. Nó còn hợp lẽ tự nhiên vì nhà Loan và nhà Mận chỉ cách nhau một bờ tường. Và với tất cả những sự "hợp lẽ tự nhiên " ấy, Tuân sang xem phim cùng Loan mỗi tối là quá ư bình thường! Và cũng rất bình thường, Loan thích nghe những lời nhận xét thông minh mà dí dỏm của Tuân về những chi tiết của kịch bản phim. Nhiều hôm phim đã hết, bốn bề không gian chìm vào yên ắng,Tuân vẫn ngồi nán lại trò chuyện. Ừ thì thân nhau rồi, chuyện trò với nhau cũng là bình thường  mà. Tuân  nói chuyện rất có duyên, rất tế nhị, vừa hài hước lại thông minh.  Kỹ sư có khác! Loan nghĩ. Thỉnh thoảng, Loan chập chờn gặp anh trong giấc ngủ. Lạ thế!

   Bẵng đi suốt bảy tối, Tuân không sang xem phim. Loan thấp thỏm chờ. Loan mong ngóng. Loan lo lo. Loan  buồn vô cớ. Nhưng chẳng lẽ chạy sang hỏi, sao anh không sang xem phim?  Ngại chết! Ờ mà sao lại phải ngại khi vốn họ là bạn bè trong sáng, là hàng xóm vô tư? Buồn cười thật! Vớ vẩn thật! Rồi tự nhiên Loan cảm thấy giận anh hàng xóm. Bực mình ghê!

 Tối thứ tám, anh đến. Hai ánh mắt va vào nhau, xoẹt một luồng điện giật nhẹ trong tim. Hình như không bình thường? Không, họ lại vui vẻ xem phim như bình thường.

  - Về đi anh-  Giọng Loan nhẹ nhàng giục nhưng ánh mắt hình như  khác thế. Phòng trong, bé Sóc ú ớ nói gì trong giấc mơ.

 Tuân nhìn Loan. Thật khó tả ánh mắt anh lúc này. Nó vừa buồn rười rượi, vừa ẩn chứa một nỗi khát khao, một niềm yêu mãnh liệt. Loan thấy tự nhiên  nhũn ra trước ánh mắt ấy. Thế rồi, cũng là lẽ tự nhiên, gió thổi thì cây lay, mưa rơi ắt cỏ ướt, hai người đã ở trong vòng tay nhau tự bao giờ. Tuân thì thầm, hơi thở nóng hổi, giọng đứt quãng mà gấp gáp:

  - Anh yêu em... rất yêu em... Anh biết... như thế là tội lỗi. Anh đã cố tránh gặp em, nhưng càng không gặp... càng...yêu!

   Môi tìm môi, vòng tay ôm siết. Họ như mê đi trong cõi thiên thai. Những đợt sóng tình dâng lên, dâng lên, càng lúc càng ào ạt, càng dữ dội. Nó phá tan tất cả những rào cản cuối cùng. Cả hai đều tự cảm thấy rằng, họ sinh ra là để cho nhau, để được chìm trong nhau, để ngụp lặn vào nhau cho thỏa khát khao, mong nhớ. Khái niệm về thời gian, về không gian không tồn tại. Chỉ có chiếc ti vi là vẫn vô tư quảng cáo: “ Một người khoẻ, hai người vui”.

   Loan trở nên mâu thuẫn với  chính mình. Cô vừa rất muốn gặp Tuân, mong bước chân anh vào mỗi tối, lại vừa sợ hãi, muốn  tránh xa anh. “Mình làm sao thế này? Mình là bạn thân của Mận đấy!  Và Bình nữa! Chồng Loan đang vất vả bươn chải ở xứ người để Loan và con có cuộc sống đủ đầy. Không! Không thể như thế được!” Loan quyết định khóa cổng sớm, tắt ti vi, ôm con nằm ngủ. Nhưng Loan nào ngủ được. Tiếng bước chân anh rất nhẹ, Loan không phải nghe bằng tai mà cảm bằng trái tim mình. Và Loan nhớ, nhớ da diết nụ hôn cháy bỏng! Nhớ vòng tay ôm riết nồng nàn. Nhớ hơi thở thơm thơm... Trong điện thoại, nhiều cuộc gọi của Bình hiện lên màu đỏ. Loan không dám nghe giọng nói của chồng. Loan không dám đem sự phụ bạc của mình đối diện với sự ân cần quan tâm của chồng! Loan yêu Tuân rồi ư? Sao lại thế được? Không! Dứt khoát không! Đó chỉ là niềm khoái cảm xác thịt, là sự giải thoát đến sung sướng rồ dại sau thời gian dài bị kìm nén, bị bó chặt, bị ức chế!

 Loan tìm mọi lời lẽ để tự lên án mình, tự căm ghét mình, tự xỉ vả mình, tự xúc phạm mình. Và cô khóc! Mong những giọt nước mắt rửa sạch tội lỗi! Loan đang lập phiên tòa để tự xét xử bản thân.

  Loan nhận tin nhắn của Tuân: “ Anh hiểu sự khó xử của em. Anh là con người tồi tệ, anh biết thế. Nhưng lí trí của anh không đủ sức ru trái tim ngủ yên. Nỗi nhớ em làm anh mụ mẫm...”

Đọc tin nhắn của Tuân mà cô có cảm giác hơi thở của anh nóng hổi bên tai: "Anh thích cái dân dã, mộc mạc  của em. Nói chuyện với em, anh không bị bắt bẻ từng chữ, không bị chỉnh sửa từng câu như khi nói với cô ấy. Nghe tiếng cười hồn nhiên, sảng khoái của em, anh thấy thật thoải mái. Về nhà, anh bị cầm tù trong cuộc sống mô phạm  của cô ấy, đến với em là anh đến với khoảng trời tự do. Đó là sự thật, anh không ngụy biện đâu!". "Phiên tòa" của Loan tạm nghỉ. 

Tuân không sang nhà cô xem phim nữa vì sợ... Nhưng họ lại  hẹn nhau trên đồi sim và chưa lỡ hẹn lần nào. Phiên tòa của Loan giải tán!

 Trên đời này, có hai trạng thái tâm lý cực kỳ khó dấu, đó là khi giết người và khi yêu đương! Ừ mà yêu đương chân chính, yêu để kiếm tìm hạnh phúc thì giấu làm gì. Nhưng cái tình yêu xé toạc đạo đức, xé toạc đạo lý, xé toạc tình nghĩa, xé toạc nhân cách thì càng giấu càng lộ! Đó không phải là tình yêu! Đó là bến mê! Nó làm cho con người ta lú lẫn đi, u mê đi. Nó vùi chôn con người ta trong lầm lạc, không biết đến đúng sai phải trái! Mọi chuyện vỡ lở từ những dòng tin nhắn của Tuân trong điện thoại. Loan không thể chịu đựng được ánh mắt của Mận nhìn mình. Tức giận? Căm thù? Khinh bỉ? Kinh tởm? Có lẽ là tất cả các trạng thái tâm lý ấy cộng lại, hòa trộn, biểu hiện trên ánh mắt. Chẳng thà Mận cứ chửi đi, cứ đánh Loan đi. Nhưng cô không nói gì cả. Tuyệt đối không! Loan bán nhà và đưa con về quê nội ở Thanh Hóa. Bình rất vui vì điều đó, không biết rằng vợ anh đang tháo chạy để thoát khỏi bến mê!

 Hơn một phần tư thế kỷ qua rồi.  Cô bạn cùng đội công nhân khi xưa nhắn tin cho Loan, bảo cậu có về dự kỷ niệm sau mươi năm thành lập huyện không. Thấy Loan lưỡng lự, nó  thuyết phục: " Loan có  biết Quỳ Hợp bây giờ đã đổi thay nhiều lắm rồi không? Rừng núi, thung lũng, sườn đồi, ruộng nương không còn một tấc đất nào để trống. Bạt ngàn xanh keo, mênh mông xanh mía, thăm thẳm xanh ngô, rập rờn xanh lúa... Rồi các trang trại chăn nuôi lợn, gà, dê, bò...; trang trại cây ăn trái  cam, ổi, bưởi,táo... cứ đua nhau sinh sôi nảy nở y  như có phép màu của cây đũa thần vậy."

Loan vẫn im lặng không trả lời, nó gửi ba dấu hỏi to tướng. Loan nhìn ba dấu hỏi đó mà nước mắt rưng rưng. Nó đâu biết rằng, Loan đã  thề, cho đến chết, cô cũng không quay lại mảnh đất từng gắn bó một thời tuổi trẻ. " Loan ơi, câu lạc bộ "Vũ điệu Thung Mây" của tụi mình toàn các bà về hưu, có người đã tám mươi rồi đó, nhưng nhảy múa cứ là xung hết biết. Hội hè, đám cưới đám hỏi hay có buổi lễ gì là tụi mình  lên sân khấu hóa thân thành các cô nương xinh đẹp, uyển chuyển, nhẹ nhàng trong từng vũ điệu mê đắm lắm luôn!" Nước mắt Loan chảy dài xuống hai gò má. Nó đâu biết rằng, ánh mắt của Mận ngày ấy vẫn ám ảnh Loan, không thể  dứt ra được. Về làm sao được mà về bạn ơi!   

***

 - Sao mẹ im lặng thế? Hay đang vào hỏi ông gu gồ? - Con gái lại cười vang trong điện thoại.

- Cha bố cô, ba mươi sáu tuổi đầu rồi, cô cứ quyết lấy chồng là được, tuổi nào  quan trọng gì.

- Là con hỏi để báo cho mẹ mừng thế thôi! Ông trời bắt chúng con chờ nhau ba mươi sáu năm rồi mà!

- Ô, thế nó cũng tuổi Dần à?

- Sao nữa! Mẹ còn lạ gì anh ấy!

- Ai?

- Anh Quân, hồi nhỏ gọi là Bi, con trai đầu của chú Tuân với lại dì Mận đó!- Giọng Sóc trong vắt.

  Chiếc điện thoại rơi độp trên nền gạch. Bà Loan hoa mắt, đầu quay cuồng và ngã sóng soài giữa nhà.

***

  Đám cưới xong, đôi vợ chồng trẻ  bàn nhau sẽ đưa mẹ về  sống cùng nơi căn hộ  chung cư cao cấp ở Hà Nội để tiện chăm sóc. Sau cơn tai biến, bà Loan giờ chỉ nằm nhìn mọi người và cười toe toét như một đứa trẻ mới hai tháng tuổi. Mà đứa trẻ ấy thì làm gì đã có quá khứ!

 

                                                                          Mùa đông 2022

                                                                           NHẬT THÀNH.

(Truyện đã đăng Tạp chí SÔNG LAM số 29 - tháng 11+ 12/2022)